Sau mưa bão, ngập lụt, môi trường và nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng — chứa nhiều vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng gây bệnh. Người dân phải ngâm mình lâu trong nước bẩn dễ mắc các bệnh ngoài da như: viêm da, nấm kẽ chân, chốc lở, viêm nang lông, ghẻ, nhiễm trùng mô tế bào…
1. NGUY CƠ GÂY BỆNH NGOÀI DA• Ngâm nước bẩn, bùn đất lâu ngày.
• Mặc quần áo ẩm ướt, không được lau khô.
• Có vết trầy xước, tạo “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập.
• Thiếu nước sạch tắm rửa sau mưa lũ.
2. MỘT SỐ BỆNH THƯỜNG GẶPBệnh Nguyên nhân Biểu hiện
Nước ăn chân (nấm kẽ chân) Vi nấm Trichophyton, Epidermophyton, Candida… Ngứa, bong da, nứt kẽ chân, da mủn trắng, nền đỏ rướm dịch. Nếu để lâu có thể loét, sưng đau.
Viêm nang lông Vi khuẩn (tụ cầu), nấm Mụn nhỏ có mủ ở nang lông, ngứa rát. Nếu gãi nhiều dễ bội nhiễm, lan rộng.
Chốc lở Vi khuẩn (liên cầu, tụ cầu) Mụn nước/mủ vỡ ra, đóng vảy vàng nâu, thường ở tay chân, mặt.
Ghẻ Ký sinh trùng Sarcoptes scabiei Ngứa dữ dội về đêm, mụn nước nhỏ ở kẽ tay, cổ tay, mông, đùi, bụng. Dễ lây trong gia đình.
Viêm kẽ do vi khuẩn Corynebacterium minutissimum Tổn thương đỏ, bờ rõ, có vảy mỏng, thường ở bẹn, nách.
3. ĐIỀU TRỊ VÀ XỬ TRÍ BAN ĐẦU
Nguyên tắc chung:• Ngừng ngay việc tiếp xúc với nước bẩn.
• Rửa sạch vùng da tổn thương bằng nước sạch đã khử khuẩn (hoặc nước muối sinh lý 0,9%).
• Sát khuẩn nhẹ: Betadine, dung dịch Castellani, hoặc Xanh Methylen 1%.
• Giữ da khô, sạch, thay quần áo, tất thường xuyên.
Điều trị cụ thể:1. Tổn thương nhiễm khuẩn (viêm da, chốc, viêm nang lông):
o Bôi thuốc mỡ kháng sinh tại chỗ: Fucidin, Foban, Bactroban, Tetracyclin mỡ.
o Nếu lan rộng hoặc có mủ, uống kháng sinh theo chỉ định bác sĩ (thường nhóm Cephalosporin hoặc Amoxicillin-clavulanate).
2. Bệnh do nấm (nước ăn chân, nấm kẽ, nấm móng):
o Bôi thuốc chống nấm: Clotrimazole, Ketoconazole, Miconazole, Nystatin.
o Trường hợp nặng hoặc tái phát: có thể dùng thuốc uống Itraconazole, Terbinafine theo chỉ định bác sĩ.
o Giữ chân khô, rửa bằng xà phòng diệt nấm, thay tất mỗi ngày.
3. Bệnh ghẻ:
o Tắm sạch, lau khô, sau đó bôi thuốc đặc trị ghẻ: Permethrin 5% cream, Benzyl benzoate 25% lotion toàn thân (trừ mặt).
o Điều trị đồng thời cho tất cả thành viên trong gia đình.
o Giặt, phơi nắng hoặc là nóng toàn bộ chăn, ga, quần áo.
4. Giảm ngứa, viêm:
o Có thể dùng thuốc kháng histamin đường uống (Cetirizin, Loratadin) hoặc bôi Calamine lotion giúp giảm ngứa, tránh gãi làm trầy da.
5. Khi nào cần đến bệnh viện:
o Tổn thương sưng nóng đỏ đau, có mủ hoặc lan nhanh.
o Sốt, mệt, đau vùng da tổn thương.
o Điều trị tại nhà 3–5 ngày không đỡ.
4. PHÒNG NGỪA LÀ QUAN TRỌNG NHẤT
Hạn chế lội nước bẩn – nếu phải lội, mang ủng, găng tay cao su.
Rửa sạch tay chân bằng xà phòng diệt khuẩn, lau khô kỹ sau khi tiếp xúc nước.
Không mặc quần áo ẩm, không nằm ngồi chỗ ướt.
Giữ vết thương nhỏ luôn khô sạch, băng lại khi phải làm việc ngoài trời.
Không tự ý dùng thuốc bôi không rõ nguồn gốc hoặc corticoid mạnh kéo dài.
HÃY NHỚ:“Giữ da sạch – khô – lành, tránh xa bệnh ngoài da mùa mưa lũ.”
Nguồn bài viết : BS CKII Phan Song Thanh , Khoa Truyền nhiễm – Da liễu, Bệnh viện Quân y 17
