📚 Liệt Bell (Bell’s palsy) là tình trạng liệt dây thần kinh mặt (dây thần kinh số VII) ở ngoại biên, xảy ra đột ngột, không rõ nguyên nhân cụ thể, dẫn đến yếu hoặc mất vận động cơ mặt một bên, dẫn tới không nhắm kín được mắt, méo miệng…
Liệt Bell là dạng liệt mặt ngoại biên thường gặp nhất, chiếm khoảng 60–75% các trường hợp liệt mặt không rõ nguyên nhân.
🧮 Tỉ lệ mắc ước tính 15-30/100.000 dân mỗi năm (thường gặp nhất ở độ tuổi 20-50 tuổi). Liệt Bell ở trẻ em ít gặp hơn, chiếm khoảng 10–15% tổng số ca liệt mặt ngoại biên.
🔬 Cơ chế chính xác của liệt Bell vẫn chưa được xác định rõ, nhưng giả thuyết phổ biến nhất là do virus (đặc biệt là Herpes simplex virus type 1 – HSV-1) gây viêm và phù nề dây thần kinh ở đoạn ngoại biên. Ngoài ra, có thể liên quan đến thiếu máu vi mạch cục bộ hoặc bất thường hệ thống miễn dịch…
🩺 Bệnh thường khởi phát và diễn biến khá cấp tính, thường là sáng sớm sau khi thức dậy, có thể kèm theo đau vùng sau tai hoặc tê nhẹ mặt trước khi liệt rõ rệt. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
📍 Méo miệng, lệch mặt một bên, khó cười hoặc huýt sáo
📍 Mắt nhắm không kín, khô mắt hoặc chảy nhiều nước mắt
📍 Chảy nước dãi, khó ăn uống, dễ sặc
Ngoài ra có thể kèm theo nghe vang đau hoặc giảm vị giác.
🏥 Chẩn đoán liệt Bell chủ yếu dựa vào lâm sàng, sau khi loại trừ các nguyên nhân khác gây liệt mặt ngoại biên. Các xét nghiệm cận lâm sàng như MRI sọ não, xét nghiệm máu hoặc điện thần kinh cơ có thể giúp loại trừ các bệnh cảnh cấp tính cần phân biệt như đột quỵ não, hội chứng Ramsay Hunt, u góc cầu tiểu não, u dây thần kinh hoặc sau chấn thương nền sọ…
💉 Corticosteroid là thuốc nền tảng, giúp giảm viêm và phù dây thần kinh. Vật lý trị liệu và các loại thuốc giảm đau, bổ thần kinh…giúp hỗ trợ điều trị triệu chứng và tăng khả năng hồi phục. Các thuốc kháng virus thường được khuyến cáo ở trường hợp liệt nặng hoặc nghi ngờ liên quan virus (đau tai, mụn nước vùng quanh tai). Y học cổ truyền giúp hỗ trợ điều trị hiệu quả, tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị kết hợp.
📚Liệt Bell là một bệnh lý thần kinh mặt ngoại biên cấp tính thường gặp, tuy vậy đa số bệnh nhân hồi phục hoàn toàn nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
🚩 Khoa Tâm – thần kinh, bệnh viện Quân y 17 với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm đã và đang điều trị hiệu quả đối với bệnh cảnh liệt mặt ngoại biên, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng, hạn chế các di chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
📞Liên hệ ngay khoa Tâm – thần kinh để được khám và tư vấn điều trị nếu có các triệu chứng trên.
🏥 Khoa Tâm – thần kinh, Bệnh viện Quân Y 17
02, Nguyễn Hữu Thọ, Hòa Cường, Đà Nẵng
Nguồn bài viết: Th.S BSCKII Nguyễn Văn Quốc, CNK Tâm thần kinh, Bệnh viện Quân y 17.
