Bệnh đậu mùa khỉ hay còn gọi là Monkeypox, là một căn bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus đậu mùa khỉ. Mặc dù thường không được xem là một căn bệnh nguy hiểm đối với người trưởng thành, nhưng nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về bệnh đậu mùa khỉ, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị.
Nguyên Nhân:
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh truyền nhiễm được gây ra bởi virus đậu mùa khỉ. Virus này lây truyền thông qua tiếp xúc với dịch tiết từ người bị nhiễm bệnh. Việc lây truyền thường xảy ra thông qua tiếp xúc với nước bọt, dịch mắt, hoặc qua hạt nhỏ trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Bệnh đậu mùa khỉ có khả năng lây truyền nhanh chóng trong môi trường đông người, như trường học hoặc bệnh viện.
Triệu Chứng:
Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ thường xuất hiện từ 2 đến 3 tuần sau khi người nhiễm virus. Các triệu chứng thường bao gồm:
Nổi Ban Ngoài Da: Một trong những triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh đậu mùa khỉ là ban ngoài da. Ban đầu, có thể xuất hiện một số điểm đỏ nhỏ trên khuôn mặt, sau đó lan rộng ra cơ thể. Ban ngoài da thường không gây ngứa và kéo dài từ một đến ba ngày.
Sưng Và Đau Hạch Cổ: Một triệu chứng quan trọng khác là sự sưng và đau ở các hạch cổ, đặc biệt là ở phía sau cổ. Hạch cổ có thể trở nên đỏ và đau khi chạm vào. Sưng hạch cổ là một biểu hiện rất đặc trưng của bệnh đậu mùa khỉ.
Sốt Nhẹ: Người bị nhiễm bệnh thường phát triển sốt nhẹ.
Triệu Chứng Khác: Ngoài những triệu chứng nêu trên, có thể có viêm nhiễm mắt, mệt mỏi, đau đầu, và đau họng.
Lưu ý rằng triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và tình trạng sức kháng của người bệnh.
Tình Trạng Miễn Dịch:
Người đã mắc bệnh đậu mùa khỉ và hồi phục hoàn toàn thường phát triển miễn dịch tự nhiên chống lại bệnh này. Họ có thể bảo vệ khỏi bệnh đậu mùa khỉ suốt đời. Miễn dịch vững chắc này chủ yếu dựa vào việc tiêm chủng ban đầu và trải qua bệnh. Vì vậy, quá trình tiêm chủng là một phần quan trọng của chiến dịch phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ.
Phòng Ngừa:
Phòng ngừa là quan trọng để kiểm soát bệnh đậu mùa khỉ và ngăn ngừa sự lây truyền của virus. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
Tiêm Chủng: Tiêm vắc-xin là biện pháp phòng ngừa chính. Nên tiêm chủng đúng lịch trình và khuyến nghị, thường là ở độ tuổi từ 12 đến 15 tháng và sau đó một lần nữa ở độ tuổi từ 4 đến 6 tuổi. Tiêm vắc-xin cũng rất quan trọng đối với phụ nữ trước khi mang thai.
Cách ly: Nếu bạn hoặc ai đó trong gia đình của bạn bị nhiễm bệnh, hãy tự cách ly để ngăn lây truyền virus cho người khác. Điều này đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai, vì bệnh đậu mùa khỉ có thể gây dị tật cho thai nhi.
Điều Trị:
Không có một loại thuốc chống virus cụ thể để điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh tự giảm đi sau một thời gian và không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, trong trường hợp ban ngoài da hoặc triệu chứng khác làm bạn không thoải mái, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ có thể đưa ra các biện pháp điều trị để giảm các triệu chứng không mong muốn.
Trong trường hợp phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ, quá trình theo dõi và quản lý bệnh rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Bệnh có thể gây dị tật nghiêm trọng cho thai nhi, chẳng hạn như dị tật tim và dị tật thần kinh. Do đó, phụ nữ mang thai nếu nghi ngờ mình bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ cần tham khảo ngay ý kiến bác sĩ.
Trong các trường hợp nếu bệnh đậu mùa khỉ gây ra biến chứng, như viêm màng não hoặc viêm xương, điều trị cụ thể có thể cần thiết. Thường thì việc quản lý triệu chứng và cung cấp chăm sóc y tế tốt có thể giúp người bệnh phục hồi một cách an toàn.
Ngoài ra, việc theo dõi và quản lý các trường hợp bệnh đậu mùa khỉ trong cộng đồng là rất quan trọng. Các trường hợp bệnh nếu được xác nhận cần được báo cáo cho cơ quan y tế địa phương để đảm bảo việc theo dõi và kiểm soát sự lây truyền của virus.
Kết Luận:
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus đậu mùa khỉ có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, bệnh này có thể được ngăn ngừa hoàn toàn thông qua tiêm vắc-xin. Phòng ngừa là quan trọng để bảo vệ cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ mang thai.
Nếu bạn hoặc ai đó trong gia đình bạn có triệu chứng nghi ngờ của bệnh đậu mùa khỉ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn thêm về quá trình điều trị và phòng ngừa. Việc tiêm chủng và sự nhận thức về bệnh đậu mùa khỉ rất quan trọng để giảm nguy cơ lây truyền của virus và bảo vệ sức kháng của cộng đồng.
Tác giả: BSCKII Phan Song Thanh, Bệnh viện Quân y 17
