Viêm xoang là tình trạng tắc các lỗ thông. Bình thường các ống thông này dẫn không khí vào xoang và dẫn lưu dịch, xác vi khuẩn ra hốc mũi. Khi xoang bị viêm các lỗ thông bị tắc, gây tình trạng ứ dịch trong xoang, cộng với sự nhiễm khuẩn, làm chúng ta thấy dịch chảy xuống họng đặc, có màu trắng hay màu vàng, khi thở có mùi hôi. Hiện tượng nghẹt mũi xảy ra do phù nề niêm mạc hốc mũi
Viêm xoang cấp: là tình trạng viêm niêm mạc xoang xảy ra lần đầu trong khoảng thời gian <12 tuần.
Ở những người bị viêm xoang mãn tính thỉnh thoảng có viêm xoang đợt cấp.
Nguyên nhân nào gây ra viêm xoang cấp
- Do nhiễm khuẩn:Sau khi bị cảm cúm, viêm amidan, viêm mũi dị ứng.
- Do cơ địa bị dị ứng với phấn hoa, bụi nhà, lông thú, vi sinh vật.
- Do nấm trong môi trường làm nông nghiệp, nấm trong không khí.
- Do bệnh viêm răng hàm trên, viêm hốc mắt.
- Do chấn thương ở vùng xoang dẫn đến tắc các lỗ thông xoang, lệch vách ngăn, dị vật hốc mũi.
- Do có điều kiện thuận lợi cho việc viêm xoang: tiếp xúc tường xuyên với hóa chất, không khí ô nhiễm, tiểu đường, suy giảm miễn dịch.
Cơ chế bệnh sinh viêm mũi xoang cấp
- Cơ chế viêm mũi xoang vô khuẩn là do ứ đọng chất nhầy và xuất tiết trong xoang. Sự ứ đọng này có thể là hậu quả của quá trình rối loạn chức năng thanh thải lông nhầy của niêm mạc xoang khiến cho các chất xuất tiết không được vận chuyển từ xoang ra hốc mũi. Đây là cơ chế thường gặp trong một số bệnh lý bẩm sinh của niêm mạc hô hấp, hít phải khí độc, mất nước…Sự ứ đọng này cũng có thể là hậu quả của những viêm nhiễm, phù nề làm bít tắc đường dẫn lưu xoang. Cơ chế này thường gặp trong viêm mũi – xoang do dị ứng, rối loạn vận mạch…Tất cả những viêm mũi xoang được coi là vô khuẩn, nếu kéo dài có thể là bội nhiễm và trở thành viêm mũi xoang nhiễm khuẩn.
Biểu hiện của bệnh viêm xoang cấp
- Nghẹt mũi ngay từ ngày đầu sau cảm cúm, viêm amidan.
- Sốt nhẹ 38 – 38.5 độ.
- Đau đầu dữ dội vùng má, trán, hốc mắt, cảm giác căng tức vùng mặt
- Khô cổ, rát cổ.
- Có thể chảy dịch nhày, trong, sau đó chuyển sang màu trắng hay vàng đặc.
- Một số trường hợp giảm mất khứu giác, ho có đờm nhầy, nặng tức đau tai, mệt mỏi.
Kết quả nội soi hốc mũi: Cuốn mũi hai bên phù nề, niêm mạc màu đỏ, khe mũi hẹp, có dịch trong chảy ra từ khe mũi.
Kết quả chụp X quang: Phim Blondeau, Hirtz có hình ảnh các xoang bị mờ, nhưng không chính xác vì nhiều xoang bị chồng trên một phim.
Kết quả chụp CT Scanner: Cho hình ảnh rõ ràng các xoang bị ứ dịch, mờ.
Chẩn đoán
- Chẩn đoán viêm xoang cấp: thường người bệnh có tiền sử bị cảm cúm, viêm amidan trước đó, có tiền sử dị ứng.
- Triệu chứng sớm : nghẹt mũi, nhức đầu dữ dội, khác với triệu chứng viêm xoang mãn ít khi nhức đầu dữ dội.
- Hình ảnh nội soi mũi xoang và phim CT chụp xoang có ý nghĩa quan trọng giúp cho chẩn đoán bệnh viêm xoang chính xác.
Điều trị viêm xoang thế nào?
Điều trị nội khoa là ưu tiên trong điều trị viêm xoang cấp.
Thuốc:
- Kháng sinh.
- Kháng viêm, chống phù nề.
- Giảm đau.
- Thuốc co mạch.
- Nước muối sinh lý xịt mũi.
Rửa xoang:
Rửa xoang bằng phương pháp Proetz một đợt, nếu đau đầu khi rửa nên dừng không rửa nữa.
Những trường hợp viêm xoang cấp có biến chứng có thể cân nhắc điều trị phẫu thuật
Hiện nay khoa Tai- Mũi – Họng viện Quân y 17 đã và đang điều trị bệnh lý viêm mũi xoang cấp đạt hiệu quả cao và đem đến sự hài lòng của người bệnh, đặc biệt tỷ lệ tái phát thấp.
Nguồn bài viết: Bs CK1 Lê Thị Liên, Khoa Tai – Mũi – Họng, Bệnh Viện Quân y 17
